อิบาดะฮฺ : แก่นแท้มาจากภายใน

โดย เชค ซัลมาน บิน ฟะฮดฺ อัล-เอาดะฮฺ
อบู หัฟศฺ แปลและเรียบเรียง

น่าสังเกตว่า ทั้งที่การละหมาดมีความเป็นเลิศที่ปรากฏภายนอกอย่างชัดเจน แต่ทว่าอัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา ได้สับทับผู้ทำการละหมาดบางคนเอาไว้ว่า

107:4-7 ดังนั้น ความหายนะจงมีแด่บรรดาผู้ทำละหมาด ผู้ที่พวกเขาละเลยต่อการละหมาดของพวกเขา ผู้ที่พวกเขาโอ้อวดกัน และพวกเขาหวงแหนเครื่องใช้เล็กๆ น้อย ๆ

ใจความเหล่านี้เป็นข้อเตือนใจว่า การละหมาดหาใช่การเคลื่อนไหวเฉพาะภายนอกเพียงเท่านั้น ดังนั้น กลุ่มชนที่ถูกอธิบายว่ากำลังละหมาดอยู่นั้น ก็ถูกสับทับด้วยคำว่า วัยลุน - ويل ไปในขณะเดียวกัน ซึ่งคำนี้หมายถึง การลงโทษ ความพินาศและคำเตือนที่เป็นของพวกเขา
            ที่เป็นเช่นนี้ หาใช่สาเหตุอื่นใดไม่ เว้นแต่พวกเขาได้ละหมาดด้วยเรือนร่างเท่านั้น แต่หัวใจของพวก เขาไม่ได้นอบน้อม ทั้งที่ร่างกายของพวกเขาอยู่ในมัสญิดระหว่างแถวต่างๆ ใบหน้าของพวกเขาผินไปยังกิบละฮฺ แต่หัวใจของพวกเขากลับมุ่งไปยังทิศอื่น หัวใจของพวกเขาจดจ่ออยู่กับสิ่งอื่นที่ไม่ใช่อัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา พวกเขามุ่งหวังจะได้คำชื่นชมจากมนุษย์ หรือต้องการได้รับความเชื่อถือ หรือมุ่งปรารถนาในเรื่องดุนยา เป็นต้น พวกเขาเป็นเช่นที่อัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา ได้ตรัสไว้ว่า

وَإِذَا قَامُواْ إِلَى الصَّلاَةِ   قَامُواْ كُسَالَى يُرَآؤُونَ النَّاسَ  وَلاَيَذْكُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِيلاً .

4:142 และเมื่อพวกเขาลุกขึ้นไปละหมาด พวกเขาก็ลุกขึ้นในสภาพเกียจคร้านโดยให้ผู้คนเห็นเท่านั้น และพวกเขาจะไม่กล่าวรำลึกพึงอัลลอฮฺ นอกจากเล็กน้อยเท่านั้น

            ประเด็นข้างต้นจะพาเราไปสู่อิบาดะฮฺที่ยิ่งใหญ่อีกด้านหนึ่ง เป็นอิบาดะฮฺที่สำคัญอย่างที่สุด นั่นคือ อิบาดะฮฺด้านใน – عبادة البطن หรืออิบาดะฮฺของหัวใจ – عبادة القلب ซึ่งเป็นอิบาดะฮฺในด้านที่มิอาจมองเห็นได้ อัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา ได้ตรัสไว้ว่า

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً

30:30 ดังนั้น เจ้าจงผินหน้าของเจ้าสู่ศาสนาที่เที่ยงแท้

            หมายถึง การตะวัจญุฮฺ - التوجه (การมุ่ง)สู่อัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา การตะวักกุล - التوكل (มอบหมาย)ต่ออัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา หรือความมุ่งมั่นต่อการกระทำทั้งหลายเพื่ออัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา นั่น ถือว่าเป็นอิบาดะฮฺที่ยิ่งใหญ่ที่สุดอย่างมิต้องสงสัย ซึ่งก็คือการปรับปรุงหัวใจและการประดับประดาหัวใจให้งดงาม เพื่อให้เกิดความรักต่ออัลลอฮฺ ซุบฮานะฮุ วะ ตะอาลา และ ความรู้สึกถึงการเฝ้าดูอยู่ของพระองค์ ซึ่งลักษณะนี้ถือว่าเป็นลักษณะที่ทำให้ผู้ศรัทธาแตกต่างออกไปจากคนชั่วและมุนาฟิก(คนกลับกลอก)ทั้งหลาย

            จะเห็นได้ว่ามนุษย์นั้นเอาใจใส่ต่อความสวยงามภายนอกของเขา ประดับประดาเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มอย่างงดงาม สร้างภาพลักษณ์ภายนอกอย่างงามสง่า และสารพัดวิธีการเพื่อจะได้ถูกรสนิยมของสาธารณะชน ฉะนั้น การประดับประดาด้านในนั้นก็ต้องมีเช่นกัน เหมือนที่คนหนึ่งไม่ชอบให้ผู้คนมองเห็นเขาในสภาพที่ถูกมองว่าต่ำต้อย ดังนั้น เขาก็ควรรับรู้ว่าความเสื่อมเสียภายในนั้นเป็นเรื่องที่ใหญ่กว่ามาก ดังที่มีผู้กล่าวว่า

            เขาไม่ชอบให้การประดับประดานั้นดูไม่งาม
            แล้วเขาจะพึงใจการถูกฝังอยู่ภายใต้ผ้าห่อศพที่งดงามกระนั้นหรือ?

            ผ้าห่อศพผืนใหม่ที่งดงามจะให้ประโยชน์ต่อร่างที่ตายไปแล้วได้อย่างไร ในทำนองเดียวกัน หากว่ามนุษย์ผู้นั้นมีสภาพภายในที่ไม่ดี ประกอบไปด้วยความอาฆาตพยาบาท ความอิจฉาริษยา และความหน้าไหว้หลังหลอก สภาพภายนอกที่ดูดีหรือตบตาคนทั่วไปนั้นก็หามีประโยชน์อันใดไม่ ดังที่มีผู้กล่าวไว้เช่นกันว่า

            โอ้ ผู้รับใช้เรือนร่าง สักเท่าใดแล้วที่เจ้าได้ปวดร้าวกับการรับใช้มัน
            เจ้าได้ทำให้จิตวิญญาณของเจ้าเหนื่อย? ในนั้นมีแต่การสูญเสีย
            เจ้าจงหันไปยังจิตวิญญาณ แล้วจงทำให้ความดีงามให้สมบูรณ์เถิด
            เจ้าอยู่ด้วยวิญญาณ หาใช่เรือนร่างแห่งมนุษย์ไม่